Bạn đang gặp phải cơn đau nhức dữ dội ở vùng răng, sưng mặt hoặc cảm giác ê buốt bất thường? Rất có thể bạn đang đối mặt với áp xe răng, một tình trạng nhiễm trùng răng miệng nguy hiểm nhưng thường bị bỏ qua. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị áp xe răng một cách hiệu quả nhất.

Áp xe răng là gì?

Áp xe răng là tình trạng nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính tại khu vực quanh chân răng, nướu hoặc tủy răng. Nhiễm trùng này hình thành khi vi khuẩn xâm nhập qua lỗ sâu răng, kẽ nướu hoặc mô nha chu rồi lan sâu vào mô mềm, tạo thành túi mủ chứa vi khuẩn chết, bạch cầu và mô hoại tử.

Áp xe răng không chỉ gây đau đớn, sưng tấy vùng mặt mà còn có thể gây biến chứng toàn thân nếu không được điều trị kịp thời.

Có mấy loại áp xe răng?

Dựa trên vị trí và nguyên nhân hình thành, áp xe răng được chia thành 3 loại chính:

• Áp xe quanh chóp răng (Periapical abscess): Xảy ra ở vùng chóp chân răng, thường do sâu răng không điều trị khiến vi khuẩn lan xuống tủy răng và chân răng.
• Áp xe quanh thân răng (Periodontal abscess): Xảy ra tại nướu bên cạnh răng, thường do viêm nha chu nặng hoặc mảnh vụn thức ăn mắc kẹt sâu dưới nướu.
• Áp xe nướu (Gingival abscess): Xuất hiện trên nướu mà không ảnh hưởng đến răng hay dây chằng quanh răng, thường do chấn thương hay mảnh vụn thức ăn.

Dấu hiệu áp xe răng

Dưới đây là các triệu chứng thường gặp giúp bạn nhận biết sớm áp xe răng:

• Đau nhức răng dữ dội, đau theo nhịp đập hoặc liên tục, đặc biệt là khi nhai hoặc chạm vào răng.
• Sưng nướu, sưng má hoặc sưng hàm.
• Răng trở nên nhạy cảm với nhiệt độ (nóng/lạnh) hoặc áp lực.
• Có mủ rỉ ra từ nướu, có thể kèm mùi hôi miệng.
• Nổi hạch dưới cằm hoặc cổ.
• Sốt, mệt mỏi, ớn lạnh (nếu nhiễm trùng lan rộng).
• Khó mở miệng hoặc nuốt (trong trường hợp nghiêm trọng).

Lưu ý: Không phải lúc nào áp xe răng cũng gây đau rõ rệt, đặc biệt khi đã tiến triển nặng và tủy răng chết.

Nguyên nhân áp xe răng là gì?

Áp xe răng thường bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:

• Sâu răng kéo dài: Khi sâu răng không được điều trị, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào tủy răng và tạo ổ nhiễm trùng ở chóp chân răng.
• Viêm nha chu: Giai đoạn nặng của viêm nướu khiến túi nha chu sâu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Răng bị chấn thương: Răng bị gãy, mẻ hoặc nứt sẽ tạo lối cho vi khuẩn đi sâu vào cấu trúc răng.
• Vệ sinh răng miệng kém: Không đánh răng, dùng chỉ nha khoa hoặc tái khám định kỳ khiến vi khuẩn tích tụ và sinh sôi.
• Răng mọc lệch, khôn mọc ngầm: Gây viêm lợi trùm, dễ bị nhiễm trùng và hình thành áp xe.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị áp xe răng

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị áp xe răng có thể kể đến như:

• Hút thuốc lá
• Bệnh lý nền như tiểu đường, suy giảm miễn dịch
• Mang thai (hormone thay đổi dễ gây viêm nướu)
• Ăn nhiều đường, thức ăn dẻo dễ bám răng
• Lười khám nha khoa định kỳ

Chẩn đoán bệnh áp xe răng

Tại nha khoa, bác sĩ sẽ thực hiện:

• Khám lâm sàng: Kiểm tra vùng sưng, đo độ nhạy cảm khi gõ nhẹ vào răng.
• Chụp X-quang: Giúp xác định vùng nhiễm trùng, mức độ phá hủy xương quanh chân răng.
• Kiểm tra độ sống tủy: Đánh giá tủy còn sống hay đã chết để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Áp xe chân răng có nguy hiểm không?

Câu trả lời là: Rất nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Nhiễm trùng từ ổ áp xe có thể lan rộng:

• Lên xoang hàm, gây viêm xoang răng.
• Xuống cổ và ngực, gây viêm mô tế bào hoặc nhiễm trùng huyết.
• Ảnh hưởng thần kinh hoặc gây áp xe não (trường hợp cực kỳ hiếm nhưng nghiêm trọng).
• Gây mất răng vĩnh viễn nếu mô nâng đỡ răng bị phá hủy hoàn toàn.

Phương pháp điều trị áp xe răng

Điều trị áp xe răng cấp tính

Khi bạn đến nha sĩ với cơn đau cấp và vùng mặt sưng tấy, bác sĩ sẽ:

• Chích dẫn lưu mủ: Mở túi áp xe để mủ thoát ra, giúp giảm đau tức thời.
• Sử dụng kháng sinh: Trong trường hợp nhiễm trùng lan rộng, bác sĩ có thể kê kháng sinh uống hoặc tiêm.
• Giảm đau, chống viêm: Thuốc giảm đau và chống sưng sẽ được kê đơn.

Tuy nhiên, đây không phải là điều trị dứt điểm mà chỉ tạm thời giúp kiểm soát triệu chứng.

Điều trị áp xe răng tận gốc

Sau khi kiểm soát tình trạng cấp tính, nha sĩ sẽ điều trị triệt để nguyên nhân:

• Điều trị tủy (nội nha): Nếu áp xe do viêm tủy, bác sĩ sẽ làm sạch tủy viêm, khử trùng ống tủy và trám bít lại.
• Cắt chóp răng (apicoectomy): Trong một số trường hợp, cần phẫu thuật cắt bỏ phần chóp răng viêm và mô nhiễm trùng xung quanh.
• Nhổ răng: Nếu răng bị hư hại nặng không thể phục hồi, nhổ bỏ là lựa chọn bắt buộc.

Cách trị áp xe răng tại nhà (lưu ý đây chỉ là tạm thời)

Hãy lưu ý rằng, các cách sau chỉ giúp giảm đau tạm thời, không thay thế điều trị chuyên môn:

• Súc miệng bằng nước muối ấm.
• Chườm lạnh ngoài má giúp giảm sưng và đau.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn (paracetamol, ibuprofen).
• Tránh nhai bên răng bị đau.

Tốt nhất vẫn là đến nha sĩ càng sớm càng tốt.

Chăm sóc sau khi điều trị áp xe răng

Để phục hồi nhanh chóng và ngăn ngừa tái phát:

• Uống thuốc đúng toa và đủ liệu trình.
• Ăn thức ăn mềm, tránh thức ăn quá nóng/lạnh trong vài ngày đầu.
• Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: đánh răng, dùng chỉ nha khoa, súc miệng kháng khuẩn.
• Tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi tiến trình lành thương.

Áp xe răng có tự khỏi không?

Không. Áp xe răng không thể tự khỏi mà chỉ có thể tiến triển nặng hơn theo thời gian. Nếu mủ thoát ra tự nhiên, cơn đau có thể giảm nhưng nhiễm trùng vẫn còn bên trong mô và có nguy cơ lan rộng.

Cách phòng ngừa áp xe răng

Phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh. Dưới đây là cách bạn có thể bảo vệ răng:

• Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng kem đánh răng chứa fluoride.
• Dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng sát khuẩn.
• Hạn chế đồ ngọt, nước ngọt có gas.
• Khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần.
• Điều trị triệt để sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu.
• Mang máng chống nghiến nếu có thói quen nghiến răng khi ngủ.

Răng bị áp xe: Khi nào cần gặp nha sĩ?

Ngay khi có các dấu hiệu sau:

• Đau răng dữ dội, đau theo nhịp tim.
• Sưng mặt, má hoặc vùng hàm.
• Có mủ chảy từ nướu.
• Sốt, buồn nôn, khó thở, khó nuốt, đây là dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng.

Đừng chần chừ, hãy đến phòng khám càng sớm càng tốt để bảo tồn răng và ngăn biến chứng nguy hiểm nhé!

Áp xe răng tuy phổ biến nhưng lại cực kỳ nguy hiểm nếu chủ quan. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, nguyên nhân và điều trị kịp thời sẽ giúp bạn giữ gìn sức khỏe răng miệng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Đừng quên khám nha khoa định kỳ để phát hiện và xử lý sớm mọi vấn đề tiềm ẩn nhé!